Yeni doğan bebeğin ilk 6 ayında en önemli şeyin beslenme ve uyku olduğu düşünülür. Evet, bu doğrudur ancak bu faktörlerin niceliğine değil niteliğine önem vermek gerekir. Yani, “Bebek uyudukça büyür; uzun uyuması gerekir” gibi düşünceler, insan yavrusunun bilişsel ve fizyolojik gelişim faktörlerini dikkate almayan düşüncelerdir.

Pek çok anne, formül süt takviyesinin bebeğini daha tok tuttuğunu ve daha uzun uyuttuğunu düşünebilir. Bu bir bakıma böyle olur; evet, formül süt ile beslenen bebeğin sindirimi anne sütüne kıyasla daha uzundur (fakat bu durum sindirim sistemini yorar) ve evet, inek sütü proteininin uzantısı olan Casomorphin uyuşturur ve uyutur (fakat bu uyuşarak uyumadır).

Anne sütü alan bebekler ise, 24 saatlik doğal günlük ritme; yani, sirkadiyen ritme çok kolay adapte olurlar. Çünkü, annenin sütü sirkadiyen ritme uyum sağlayıcı, gün ve gece ekseninde değişen içeriklere sahiptir.[1] Günün hangi saatinde uyunur ve uyanılır, gecenin hangi saatinde uyunur ve uyanılır ve de bu uyku-uyanıklık aralarında bebeğin besin ve hormon ihtiyaçları nelerdir; anne sütü işte bunların hepsinin ayarlamalarını eşsiz bir biçimde yapar. Örneğin, akşam saatlerinde annenin sütünde melatonin düzeyleri yükselir. Melatonin hormonu, uyuma-uyanma dengesini ayarlar, sindirim sistemi ve düz kaslar üzerinde dinlenme etkisi yapar. Bebeğin büyüme faktörleri aktive olur. Böylece, bebekler dingin ve stressiz bir uyku uyurlar; daha iyi dinlenir, bu nedenle de daha çabuk uyanırlar. Anne sütü alan bebekler, yaklaşık 2-3 ay içinde sirkadiyen ritme büyük ölçüde uyum sağlarlar; yani gece ve gündüz, yeterli aralıklarda uyur ve yeterli aralıklarda da uyanık ve canlı kalırlar. Geceleri daha dengeli REM düzeyleri gösterirler.[2] Yani, anne sütü alan bebekler sadece acıktıkları için daha kısa uyumaz, daha iyi dinlendikleri için kısa uyurlar.

Bu nedenle “Anne sütü alan bebeğim almayan bebeklere oranla daha az uyuyor, gece daha sık uyanıyor” diye endişe etmeyin. Sizin sütünüz bebeğinizin sadece besin ihtiyaçlarını değil, uyuma ve uyanma ihtiyaçlarını da organize eder. Bebeğiniz, genetik faktörleri de göz önüne alarak, ne kadar uyuması gerekiyorsa o kadar uyur. İlk 6 ay bebeklerin geceleri 2-3 saat aralıklarla uyanmaları son derece normal ve sağlıklıdır. Gece saatlerinde anne sütü yoğun büyüme faktörleri içerir ve bebeğiniz bu faktörleri almak için ayına uygun sirkadiyen ritmi takip eder. Kısacası, fizyolojimizin doğası yavrumuzun büyümesi ve gelişmesi için tüm ayarlamaları mükemmel yapmıştır. Siz yavrunuza kulak verin, o size tüm ihtiyaçlarını fısıldayacaktır…

[1] Ardura J, Gutierrez R, Andres J, Agapito T. (2003) Emergence and evolution of the circadian rhythm of melatonin in children. Horm Res. 59(2):66-72

[2] de Weerd AW, van den Bossche RA. (2003) The development of sleep during the first months of life Sleep Med Rev 7(2):179-91