Hamilelik Sırasında Emzirme / Tandem Emzirme

“Hamileyken sakın emzirme!” sözünün, uygarlığın biz kadınlara attığı bir kazık olduğu düşüncesindeyim. Üstelik, bizler çoğu zaman bu kazığı sağlık profesyonelleri aracılığı ile yemekteyiz.
EVET! HAMİLE İKEN EMZİREBİLİRSİNİZ. Sizler için, bu konu üzerine hazırlanmış bazı bilimsel kaynaklardan derlediğim, kısa bilgileri paylaşmak istiyorum. Umarım sorularınıza az da olsa cevap olabilir.
Anne, bir çocuğunu emzirmeye devam ederken, aynı zamanda hamile kaldığında, genellikle karnındaki bebeğinin gelişimi yönünde endişe eder. Dünya çapında pek çok kadın, bir sonraki gebeliği sırasında, bir önceki çocuğunu emzirmeye devam etmektedir. Özellikle, geleneksel toplumlarda bu kadınların sayısı oldukça yüksektir.
Dünya Sağlık Örgütü, bebeklerin en az 2 yaşına kadar anne sütü almalarını önermektedir. Bu durumda, bir çocuk emziriliyorken hamilelik sebebi ile onu sütten erken kesmek, onu anne sütünden mahrum bırakmaktır ve Dünya Sağlık Örgütü’nün önerisine göre de bu doğru değildir. İlk çocuk, sağlığı için gerekli olan anne sütünü almaya devam etmelidir.
Peki, anne hamilelik döneminde önceki çocuğunu emzirmeye devam ettiğinde neler yaşayabilir?
Bazı örneklerde, hamilelik sırasında emzirilen çocuğun, emmeyi kendiliğinden bırakabildiği gözlemlenmiştir. Kadınların bir kısmı, orta hamilelik döneminde süt üretiminde düşüş yaşadığını rapor etmiştir; ancak, yaşanılan hormonal değişimler nedeniyle süt üretiminin düşmesinin mümkün olup olamayacağı yönünde yapılan incelemelerde, anlamlı bir yanıt bulunamamıştır. Yani, bilimsel olarak, süt üretiminin azalması büyük ölçüde olası değildir. Aynı zamanda bazı kadınlar, hamilelik döneminde emzirmeye devam ettiklerinde meme uçlarında bir hassasiyet oluştuğunu rapor etmişlerdir. Bilimsel olarak araştırıldığında, annenin sütünde doğuma yaklaşıldığı dönemde bir tat değişikliği meydana gelmiş ve sodyum konsantrasyonunun arttığı, laktoz konsantrasyonunun ise düştüğü görülmüştür.
Yapılan araştırmalara göre, annenin emzirme döneminde dengeli bir beslenme rutini takip etmesine gerek yoktur. Ancak, hamilelik döneminde beslenme önemlidir ve bir anne aynı zamanda emziriyorsa, emzirdiği için değil, karnındaki bebeği için dengeli beslenmelidir.
Sağlık personellerinin bu konuda yaşadıkları en ciddi endişe: annenin emzirme sırasında, vücudunda oksitosin reseptörlerinin yoğun çalışması, karnındaki bebeğin erken doğmasına neden olur mu? Ancak, bu konuda endişeye neden olabilecek, tek bir örnek dahi yoktur. Kadın bedeninin olağanüstü doğası, bu sırada progesteron ve oksitosin dengesini kurmakta ve korumaktadır.
Yapılan kapsamlı çalışmalarda, hamilelik döneminde emzirilen çocuğun aldığı sütte ve çocuğun sağlığında bir değişiklik olmadığı gibi, doğan bebeğin gelişimde de herhangi bir normal-dışı tablo gözlemlenmemiştir. Bir annenin her iki durumu da bir arada yaşamasının, son derece değerli olduğunun altı çizilmektedir.
Tandem emzirme sırasında ise, gözlemlenenler şunlardır: sütte, yeni doğan bebeğe uygun olan kolostrum fazı üretilir. Bir yandan da otokrin kontrolünde olan süt üretimi, büyük çocuk için süt üretmeye devam eder. Büyük çocuğun anne memesine kazandırdığı emme ve emzirme pratiği, küçük çocuğa konfor ve rahat emme imkanı sağlar. Ayrıca bu annenin, “Sütüm gelecek mi ve/veya artacak mı” türünden endişeleri hiç olmaz.
Aslına bakacak olursanız “Tandem emzirme”, modern toplumlarda yaşayan kadınların ve hatta bilim insanlarının endişelenmelerine neden olan bir durumdur. Geleneksel toplumlarda, eski toplumlarda, kendi içinde kapalı toplumlarda tandem emzirme bir gelenektir ve anne hamile kaldığında ilk çocuğunu sütten kesmeyi düşünmez bile. Çağlar boyu biz insan evladı, böyle hayatta kalmış ve sağlıklı varlığını sürdürmeyi başarmıştır.
Ref.:
- Merchant K, Martorell R, Haas J. (1990) Maternal and fetal responses to the stresses of lactation concurrent with pregnancy and of short recuperative intervals. Am J Clin Nutr 52(2):280-8 http://www.ajcn.org/cgi/reprint/52/2/280
- Moscone SR, Moore MJ. (1993) Breastfeeding during pregnancy. J Hum Lact 9(2):83-8
- Flower H. (2003) Adventures in Tandem Nursing. Am J Obstet Gynecol 139(5):597-604
- Prosser CG, Saint L, Hartmann PE. (1984) Mammary gland function during gradual weaning and early gestation in women. Aust J Exp Biol Med Sci. 62(2):215-2
- Kimura T, Takemura M, Nomura S, et al. (1996) Expression of oxytocin receptor in human pregnant myometrium. Endocrinology137(2):780-5 http://endo.endojournals.org/cgi/reprint/137/2/780
- Tenor JL. (2003) Methods for cervical ripening and induction of labor. Am Fam Physician 67(10):2123-8
- Gromada KK. (1992) Breastfeeding more than one: multiples and tandem breastfeeding. Clin Issu Perinat Womens Health Nurs.3(4):656-66