Emzirmek mi, Sağmak mı

Emzirmek mi, Sağmak mı

Dünya Sağlık Örgütü ve UNICEF, bir bebeğin beslenmesinde 4 aşama sıralamıştır:[1]

  1. Kendi Annesinin Sütü, Emzirmek (Fresh)
  2. Kendi Annesinin Sağılmış Sütü (Frozen)
  3. Başka Bir Annenin Sütü (Donor)

Eğer bunların hiçbiri yoksa,

  1. Formül Süt (ABM)

Şimdi, bu sıralamadan da anlaşılacağı üzere, savunulan şey, ne olursa olsun İNSAN SÜTÜ’dür; bir bebeğin insan sütü ile beslenmesinin önemidir.

Bir bebeğin insan sütü ile beslenmesinin ilk ve en önemli yolu, kendi annesinin sütünü emzirme yolu ile almasıdır. Ayrıca, bir anne hem emziriyor, hem de sütünü sağıyor ve depoluyor olabilir; emziriyor ancak sağdığında sütünü yetersiz buluyor olabilir; emziremiyor sadece sağarak sütünü bebeğine veriyor olabilir. Tüm bu olasılıkları biraz açalım.

Neden emzirmek? Çünkü, emzirmek en doğal yoldur. Emzirme, bir bebeğin sadece beslenmesi değildir. Hem annenin, hem de bebeğin ihtiyaç duydukları bağı kurmalarıdır. Anne sütünü en kolay ve en hızlı arttırma yoludur. Annesinin memesinin doğal anatomik yapısı nedeniyle bebeğin diş ve damak yapısının gelişimi için en ideal ve en doğal yoldur. Bebeğin sağlıklı gelişimi için ihtiyacı olan bakterileri vb. bileşenleri, sadece anne sütünden değil, aynı zamanda annenin solunumundan ve teninden de almasıdır; devamında da anne sütünden antikorları, yani bağışıklık güçlendirici faktörleri alır bebek. Emzirme, bir bebeğin anne sütünü taze olarak, el değmeden ve üretilir üretilmez almasıdır. Anne ve bebeğin uzun saatler bakışmasının ve tentene olmasının yoludur. Bir bebeğe, sadece annesinin yaşatabileceği eşsiz bir duygudur.

İşte tüm bu saydığımız ve sayamadığımız pek çok faktörden dolayı bir bebeğin annesinin sütünü emzirme yoluyla alması en güzelidir.

Peki ya sağma yöntemi?

Sağma yönteminin kendi içinde olumlu ve olumsuz pek çok yönü olabilir. Şimdi, bu yönleri saymaya çalışalım.

Olumlu yönleri:

  1. Sağma, her şeyden önce anne için belirli durumlarda büyük bir konfor sağlar: anne, işe başladığında bebeğine sütünü vermeye devam edebilir; anne, bol bol emzirip aynı zamanda sütünü de depolayabiliyorsa, belki bir kaç saat deliksiz uyuma imkanı kazanabilir; çok bunaldığında sütünü bırakıp bir arkadaşıyla bir kaç saat dışarı çıkabilir, kafasını dağıtabilir.
  2. Bir anne için, sütünü sağabilmek bazen gerçekten hayat kurtarabilir: başka bir bebeğe gönüllü olarak sütünü ulaştırabilir.
  3. Evlatlık olarak sahiplendiği bir bebeği, emzirme öncesi pratik yapabilir ve/veya ona sütünü sağarak verebilir.
  4. Eğer bebeği emme refleksini henüz kazanamadan doğmuşsa, ona sütünü sağarak verebilir.
  5. Bebeği annenin bilgisi dışında ve/veya eksik bilgisi nedeniyle biberona alışmışsa, öncelik her zaman memeye geri döndürmek için çalışmak olmalıdır; ancak, bu süreçte mama almak yerine annesinin sağılmış sütünü alması en güzelidir.

Peki, olumsuz yönleri ne olabilir?

  1. Sağmanın her şeyden önce, en ciddi olumsuz yönü, emziren bir annenin ve/veya emzirmeyi çok isteyen, henüz doğum yapmamış bir annenin kafasını karıştırabilir. Yani, eksik veya yanlış bilgilenme nedeni ile bu anne, emzirme ve sağmayı aynı şey sanabilir veya sağmayı emzirmeden üstün sayabilir.
  2. Geçerli bir nedeni olmadığı halde, sağma yöntemini fazlaca benimseyen bir anne sağdığı sütü biberon vb. aparatlarla bebeğine verdiği anda, bebeğin anne memesinden uzaklaşmasına neden olabilir.
  3. Sağmak ve emzirmek aynı şey değildir: emzirmek yerine, memeye uygulanan sağma işlemi, anne için her zaman daha sancılı ve  acılı olabilir. Zaman açısından emzirmeye oranla daha az tasarrufludur; çünkü, emzirirken hızlıca geçen zaman, sağarken aynı hızda geçmez.
  4. Bebeğin emme refleksinin gücü, en güçlü pompa ile mukayese edilemeyecek oranda kuvvetli olabilir ki, bebeğin yaşı ilerledikçe böyle de olacaktır. Bu da, sağma işleminin süreçte süt üretimini olumsuz etkilemesine neden olabilir. Yani, emmen bir bebeğin süt üretimine yaptığı eşsiz katkıyı, sağma işlemi genellikle yapamaz.
  5. Anne, sütünde ml. yarışına girebilir ki, bu neden 1. maddenin bir uzantısı olarak, EN OLUMSUZ NEDENLERİN başında sayılmalıdır. Bunun nedenleri, bir sonraki paragrafta sıralanmaktadır.

Biz kadınların, tüm insanlarda da farklı olduğu gibi ayrı ayı anatomik ve fizyolojik özellikleri vardır. Kimimizin süt kanallarının çapı geniştir; yani, tek dokunuşta sütü duvara kadar fırlayan anneler. Bu özelliğe sahip anneler, bir de sık sık emzirip, sütlerini arttırdılarsa, muhtemelen tek kerede yüzlerce ml. sütü kolaylıkla sağacaklardır. Kimimizin, fizyolojik nedenlerle veya geçirdiğimiz operasyonlar nedeniyle süt kanallarından bir ya da bir kaçı ve/veya süt üretiminden sorumlu meme içi siniri zedelenmiş olabilir. Ayrıca, bazı annelerin süt kanallarının çapı, dar olabilir; yani bu anne memesini eliyle sıktığında muhtemelen damla damla sütü gelir. Bu durumda annenin kafası karışır, sütünün az olduğuna ya da hiç olmadığına dair yanlış bir inanca kapılabilir. Oysaki bu gruptaki anneler, bebeğinin emmesini izlediğinde bebeğin emerken ciddi bir efor sarf ettiğini, hatta kıpkırmızı olup, terlediğini görebilirler ve fakat, bebekleri ÇOK GÜZEL KİLO alıyordur; yani, annenin sütü vardır ama sağdığında kapta bir türlü onu tatmin edecek oranda süt göremez; çünkü kendini hiç istemeden de olsa bir ml. yarışında zanneder.

İşte, tüm bu nedenler göz önünde bulundurulduğunda, emzirme bir anne için ilk ve en önemli, en doğal yol olarak benimsenmelidir. Ayrıca hiçbir anne, sütünü ve sütünün miktarını bir diğer anneyle karşılaştırmamalıdır. Hepimizin fizyolojik özellikleri farklı farklı ancak sütünün değeri aynıdır (meşhur sütün kalitesi efsanesi!). KALİTELİ OLAN İNSAN SÜTÜDÜR. Ve hangi yolla verilirse verilsin “İnsan sütü” eşsizdir.

Sütünü sağarak veren anneler! Sizleri gönülden alkışlamak gerekir. Süt sağmak da emek ister, güçlü bir düşünce gücü ister, zaman ister. Elde olmayan çeşitli nedenlerle emzirememiş anneler, eğer sütlerini sağarak veriyorlarsa, en doğrusunu yapıyorlardır. Bu işi başaran anneler, çok önemli ve zor bir işi başarıyorlardır. Ancak, önceliğimiz her zaman emzirmek olmalıdır; çünkü emzirmek en doğal olandır.

Ref.:

  1. UNICEF, WHO, UNESCO:Factsfor life: A Comminication Challenge. New York: UNICEF 1989; p.20.
  2. Bowles, B.B.,Leache, J., Starr, S., Foster, M.: Infant feding preferences card. J Hum Lact 1993; 9: 256-58.

[1] UNICEF, WHO, UNESCO: Facts for life: A Comminication Challenge. New York: UNICEF 1989; p.20.